İnternette gezinirken harika bir proje fikri aklınıza geldi, hemen alan adı (domain) sorguladınız ama o da ne? Müsait değil, başkası almış. Peki, bu alan adının sahibine nasıl ulaşırsınız? Veya kendi aldığınız domainde adınızın, adresinizin ve telefonunuzun tüm dünyaya açık olduğunu biliyor musunuz? İşte tüm bu soruların cevabı, internetin kimlik kartı sistemi olan whois nedir konusunda saklıdır.
Daha önceki Web Hosting ve Domain Nedir yazımızda alan adını “Tapu”ya benzetmiştik. Whois ise o tapunun üzerindeki “Mal Sahibi Bilgileri”dir. Gelin, bu açık veri tabanını nasıl kullanacağınızı ve kendinizi nasıl gizleyeceğinizi inceleyelim.
Whois Protokolü Tam Olarak Nedir?
Whois (İngilizce “Who is?” yani “Kim bu?” kelimesinden gelir), tescil edilen tüm alan adlarının sahiplik bilgilerini, kayıt tarihlerini ve bitiş sürelerini barındıran halka açık bir veritabanı sistemidir. ICANN kuralları gereği, bir domain tescil edildiğinde, kaydeden kişinin gerçek bilgilerini (Ad, Soyad, E-Posta, Telefon, Adres) vermesi zorunludur.
Bu sistemin iki temel amacı vardır:
- Şeffaflık: Hukuki bir sorun olduğunda site sahibine ulaşılabilmesi.
- Teknik İletişim: Sunucu sorunlarında yöneticilerle irtibat kurulması.
Whois Sorgulamada Hangi Bilgiler Görünür?
Bir whois nedir sorgusu yaptığınızda (bunu HostedFly ana sayfasından yapabilirsiniz), karşınıza şu kritik bilgiler çıkar:
- Registrar: Domainin hangi firmadan alındığı (Örn: HostedFly).
- Creation Date: Domainin ilk ne zaman oluşturulduğu (Eski domainler SEO için değerlidir).
- Registry Expiry Date: Domainin süresinin ne zaman dolacağı. (Bu tarihi takip ederek düşen domainleri yakalayabilirsiniz).
- Name Server (NS): Domainin hangi hosting firmasına yönlendirildiği.
- Registrant Contact: Sahibinin iletişim bilgileri (Eğer gizlenmediyse).
Domain Sahipleri İçin Kritik Konu: 
Buraya kadar “sorgulayan” tarafındaydık. Peki ya “sorgulanan” sizseniz? Domain alırken verdiğiniz telefon numaranızın ve ev adresinizin, internet bağlantısı olan herkes tarafından görülebilmesi korkutucu değil mi?
Kötü niyetli kişiler (Spammerlar), Whois veritabanlarını tarayarak yeni domain alan kişilerin mail adreslerini ve telefonlarını toplar. Sonra size “Web tasarım ister misiniz?” diye taciz mesajları atarlar. İşte bu yüzden, HostedFly üzerinden domain alırken “Whois Privacy” (Kimlik Gizleme) özelliğini kullanmanız hayati önem taşır. Bu özellik, kişisel bilgilerinizi maskeler ve yerine “Gizli Veri” yazar.
GDPR ve KVKK Sonrası Değişen Dünya
2018 yılında çıkan Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) ile işler biraz değişti. Artık birçok domain uzantısında, şahıs bilgileri varsayılan olarak gizli gelmektedir. Bir sorgulama yaptığınızda isim yerine “Redacted for Privacy” yazısını görebilirsiniz. Ancak yine de kurumsal domainlerde veya bazı uzantılarda bilgiler açık kalabilir, bu yüzden güvenliği şansa bırakmamak ve Site Güvenliği standartlarını korumak gerekir.
Adım Adım Whois Sorgulama Nasıl Yapılır?
Bir domainin kime ait olduğunu öğrenmek için karmaşık araçlara ihtiyacınız yok:
- HostedFly ana sayfasına veya global Whois servislerine gidin.
- Arama kutusuna merak ettiğiniz domaini (örn:
google.com) yazın. - “Sorgula” butonuna basın.
- Saniyeler içinde domainin yaşı, bitiş tarihi ve (gizli değilse) sahip bilgileri dökülecektir.
Alan Adı Transferinde Whois’in Önemi
Daha önceki Alan Adı Transferi Rehberi yazımızda bahsettiğimiz gibi, bir domaini başka firmaya taşırken “Admin Mail Adresi”ne onay linki gider. Eğer Whois bilgilerinizde eski veya geçersiz bir mail adresi varsa, bu link size ulaşmaz ve transfer başarısız olur. Bu yüzden domain bilgilerinizin güncel olması teknik açıdan da zorunluluktur.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Whois verileri hakkında en çok merak edilenler.
Whois bilgilerim yanlış olursa ne olur?
ICANN kurallarına göre, bilerek yanlış bilgi girmek (sahte isim vb.) domaininizin askıya alınmasına veya silinmesine neden olabilir. Bilgiler doğru olmalı, gizlilik istiyorsanız “Whois Privacy” servisi kullanılmalıdır.
Domain süresi bitince hemen alabilir miyim?
Hayır. Whois sorgusunda “Expired” (Süresi Dolmuş) görseniz bile, domainin yaklaşık 70-80 günlük bir “karantina ve silinme” süreci vardır. Bu süreci takip etmek gerekir.
Whois gizleme SEO’yu etkiler mi?
Hayır. Google, domain sahibinin bilgilerinin açık veya gizli olmasıyla ilgilenmez. Sitenizin sıralamasını etkileyen faktörler içerik, hız ve SSL Sertifikası gibi teknik kriterlerdir.
Sonuç: Dijital Kimliğinizi Yönetin
Artık whois nedir ve bu veritabanının hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını biliyorsunuz. Eğer bir domain satın alacaksanız, kişisel verilerinizi korumak için gizlilik servislerini kullanmayı ihmal etmeyin. Eğer hayalinizdeki domain doluysa, Whois verilerini takip ederek süresinin dolacağı günü bekleyin. Domain dünyasındaki tüm işlemleriniz için HostedFly yanınızda.